Arkadiusz Mędrzak
Nasłonecznienie w Polsce to ważny czynnik, którego musi być świadomy każdy, kto planuje instalację fotowoltaiki. Sprawdź, czy jest odpowiednie i w jaki sposób się je oblicza.
Nasłonecznienie to pojęcie, które coraz częściej używane jest w odniesieniu do fotowoltaiki. Urządzenia do czerpania energii ze słońca i przetwarzania jej na prąd nie są jeszcze tanie. W związku z tym, gdy myślisz o tym, by zainwestować w taką instalację, monitorujesz zapewne także nasłonecznienie w Polsce. Możliwe, że z obawą patrzysz na mapę, na której nasz kraj ma tylko nieco bledsze kolory niż Skandynawia czy Wyspy Brytyjskie. Pod koniec tego tekstu postaramy się udowodnić, że nie masz wielkich powodów do obaw.
Mapa nasłonecznienia Polski
Teraz jednak pora dowiedzieć się, czym konkretnie jest nasłonecznienie w Polsce i w innych miejscach globu. Pod tym pojęciem kryje się wartość energii słonecznej, jaka pada na daną powierzchnię w określonym czasie. Aby dane były wymierne, jako powierzchnię przyjmuje się 1 m², a okres to rok kalendarzowy. Taki czas dokładnie oddaje bowiem wartość nasłonecznienia w Polsce. Dane zbierane są na bieżąco i na początku każdego roku publikowana jest odpowiednia mapa z podziałem na strefy.
Jakie jest średnie nasłonecznienie w Polsce?
Najczęściej wartość nasłonecznienia podawana jest w jednostkach kWh/m²/rok. Oznacza to, ile kilowatogodzin energii dociera na metr kwadratowy powierzchni przez cały rok. W naszym kraju ten roczny poziom jest podobny na całym obszarze i wynosi od 1050 do 1160 kWh/m2. Najwyższe promieniowanie słoneczne w Polsce jest w rejonach górskich, na południu i wschodzie kraju. Jednak niewielka różnica w parametrach sprawia, że nie musisz się martwić brakiem rentowności paneli montowanych poza wspomnianymi obszarami.
Nasłonecznienie w Polsce w poszczególnych miesiącach
Wspomniana mapa nasłonecznienia Polski pokazuje sumę energii, jaka dociera na ziemię w ciągu roku. Wiadomo jednak, że części składowe tej sumy mają różną wartość. Nasłonecznienie w naszym kraju jest różne dla poszczególnych pór roku, a często prowadzone są także badania obliczające natężenie promieniowania słonecznego w Polsce w poszczególnych miesiącach. Jak przedstawiają się te dane? Najbardziej słoneczne miesiące w Polsce to:
- maj;
- czerwiec;
- lipiec.
Oczywiście największe nasłonecznienie przypada na miesiące wiosenne i letnie, czyli maj, czerwiec i lipiec. Wówczas dla każdego miesiąca nasz współczynnik wynosi nawet ponad 150 kWh/m². Z kolei w listopadzie, grudniu czy styczniu jest na poziomie 30 kWh na m².
Ile dni słonecznych mamy w Polsce?
Jeszcze jednym parametrem, który ma wpływ na ocenę opłacalności fotowoltaiki i jej wydajności, są dni słoneczne w Polsce. Więcej dni słonecznych to więcej okazji na złapanie energii i naładowanie akumulatorów. W naszym kraju wartości te również są podobne i mapa usłonecznienia w Polsce jest taka sama dla każdego obszaru. Szacunkowe dane mówią, że w Polsce jest 1600 godzin słonecznych w roku, co przekłada się na 66 dni. Dla porównania z liczbą dni słonecznych w Polsce mogę przytoczyć badania wykonane dla linii lotniczych Ryanair, wskazujące miasta Europy z największą liczbą dni słonecznych. Średnia dla dziesięciu miast to prawie 120 dni w roku.
Mapa nasłonecznienia w Polsce a fotowoltaika
Panuje stereotyp, że w Polsce poziom nasłonecznienia jest niski i montaż paneli fotowoltaicznych w naszej szerokości geograficznej nie ma sensu. Wystarczy jednak zwrócić uwagę na naszych zachodnich sąsiadów i rozwój fotowoltaiki w Niemczech. Nasłonecznienie w tym kraju jest bardzo podobne do naszego, a wymieniany jest w roli lidera wydajności instalacji. Wielka Brytania czy kraje skandynawskie również chętnie inwestują w instalacje fotowoltaiczne, choć tam natężenie promieniowania słonecznego nie przekracza 800 kWh/m²/rok.
Co jest najlepsze dla paneli fotowoltaicznych?
Okazuje się, że jest zależność między nasłonecznieniem a wydajnością paneli fotowoltaicznych. Podczas badań laboratoryjnych wykazano, że największa wydajność paneli jest notowana w warunkach, kiedy natężenie promieniowania wynosi około 1000 W/m², a temperatura paneli nie przekracza 25°C. Wyższa temperatura sprawia, że panel przegrzewa się i nie jest w stanie pracować z optymalną wydajnością. Wynika z tego, że nasłonecznienie w państwach o podobnym klimacie do naszego jest optymalne dla fotowoltaiki.
W jakich miesiącach fotowoltaika jest najbardziej efektywna?
Choć na pogodę i mapę nasłonecznienia w Polsce nie mamy żadnego wpływu, te parametry pozwolą ci zrozumieć, że największą wydajność instalacji fotowoltaicznych wykazuje pomiędzy kwietniem a wrześniem. To wówczas panele pozyskują ponad 80% całej energii zdobytej w ciągu roku. Taka wiedza pozwoli Ci ocenić, czy chcesz gromadzić prąd w akumulatorach, a może będziesz chciał przesyłać ją do sieci operatora. To także wskazanie na potrzebę wykorzystania innych źródeł energii odnawialnej, które mogą wyrównać poziom produkcji energii elektrycznej i cieplnej w okresie zimowym. Nie słuchaj zatem głosów miłośników wakacji w egzotycznych krajach, którzy negują sens montażu paneli. Nasłonecznienie w naszym kraju może nie jest optymalne do uprawy pomarańczy, jednak dla ogniw fotowoltaicznych okazuje się wystarczające. Dlatego zastanów się już dziś nad montażem paneli na dachu lub przed domem, co pozwoli ci czerpać z niej korzyści jeszcze tego lata.
