Arkadiusz Mędrzak
Wszechobecny w dzisiejszych czasach konsumpcjonizm opiera się na nieustannej potrzebie nabywania nowych rzeczy. Niestety powoli przyczynia się to do uszczuplania zasobów ziemi oraz pojawiania się coraz większych ilości odpadów, które nie są obojętne dla naszej planety. Odpowiedzią na ten problem jest właśnie recykling.
Czym jest recykling – definicja
Recykling to nic innego, jak powtórne wykorzystanie odpadów. Oznacza więc powrót surowców i materiałów z powrotem do obiegu, w celu wytworzenia nowego produktu. Ma to na celu głównie zmniejszenie ilości śmieci oraz nadmiernego eksploatowania złóż. Jest jedną ze skutecznych form ochrony naszego środowiska naturalnego. Podstawową zasadą recyklingu jest maksymalne wykorzystanie dostępnych odpadów, przy jak najmniejszych nakładzie surowcowym i energetycznym.
Recykling odpadów – co można odzyskiwać?
Kluczem do skutecznego recyklingu jest zdobycie wiedzy o tym, jakie tworzywa podlegają recyklingowi. Są to głównie przedmioty wykonane ze szkła, plastiku, papieru oraz metali. Przetwarzać więc można śmieci, takie jak papierowe gazety, opakowania kartonowe oraz szklane butelki i słoiki. Recyklingowi poddaje się też wyroby z tworzyw sztucznych, czyli butelki PET, HDPE, pojemniki, puszki aluminiowe, chłodnice, przewody czy worki i torby foliowe. Każdy sam może segregować tego rodzaju odpady, a następnie wrzucać je do specjalnie oznakowanych kontenerów występujących w kilku kolorach.
Segregacja śmieci – co się nie sprawdzi?
Grupa materiałów, które mogą zostać przetworzone, jest więc spora i obejmuje większość odpadów, z którymi mamy do czynienia każdego dnia. Istnieją jednak śmieci, które nie mogą być ponownie wykorzystane. Zaliczają się do nich m.in akcesoria do codziennej higieny, brudny papier i tapety oraz plastikowe i styropianowe opakowania po jedzeniu. Do tej części odpadów należy też zużyty sprzęt elektryczny, RTV i AGD, artykuły medyczne, na przykład strzykawki i termometry lub szklane lustra i wyroby z ceramiki.
Rodzaje recyklingu – surowcowy i termiczny
Odzyskiwanie i ponowne przetwarzanie posegregowanych odpadów może być przeprowadzane na kilka różnych sposobów. Często wykorzystywany jest recykling surowcowy, inaczej nazywany chemicznym, który polega na odzyskiwaniu odpadów za pomocą procesów chemicznych i różnych reakcji. Przykładem może być przetwarzanie opakowań wykonanych z plastiku na nowe wyroby z tego samego tworzywa. Innym rodzajem jest recykling termiczny, czyli energetyczny, którego głównym produktem jest energia pozyskiwana z opadów.
Recykling organiczny i materiałowy
W przypadku odpadów biodegradowalnych zastosowanie ma recykling organiczny, który popularnie nazywany jest kompostowaniem. Polega on na rozkładzie surowców naturalnych za pomocą procesów biologicznych, w których biorą udział mikroorganizmy. Powstają wtedy związki, takie jak metan, kompost czy materia organiczna. Natomiast recykling materiałowy polega na mechanicznym przetwarzaniu śmieci w celu wytworzenia z nich nowych produktów o wartości użytkowej. Jego przykładem może być przerabianie zużytych opon na taran lub granulat.
Etapy recyklingu – segregowanie odpadów
W recyclingu wyróżnia się kilka podstawowych etapów. Pierwszym jest segregacja odpadów ze względu na ich rodzaj. Najpraktyczniejsza jest segregacja odpadów komunalnych w miejscu ich powstawania, czyli w firmach oraz gospodarstwach domowych, zanim trafią one na składowisko śmieci. Służą do tego oznakowane kontenery w kilku różniących się kolorach:
- zielone przeznaczone są na szkło kolorowe,
- białe na szkło białe,
- żółte na plastik,
- niebieskie na papier,
- czerwone lub pomarańczowe na metale,
- brązowe na odpady biodegradowalne.
Alternatywą kontenerów są worki w odpowiednich kolorach, dostarczane pod posesje w ustalone dni.
Kolejne etapy – rozdrabnianie tworzyw i mycie
Po prawidłowej segregacji odpady nie mogą od razu zostać poddane recyklingowi. Kolejnym niezbędnym etapem jest ich rozdrabnianie, które przeprowadza się w specjalnych młynach. Proces ten znacznie ułatwia późniejszy transport odpadów w celu ich odzyskania. Często niezbędne jest też ich umycie – zwłaszcza jeżeli chodzi o zanieczyszczone szklane i plastikowe pudełka lub butelki. Odbywa się to w specjalnych wannach zawierających środki czyszczące. Po myciu niezbędne jest ich osuszenie.
Sposoby przetwarzania odpadów
Ze względu na zastosowanie poszczególnych materiałów lub substancji, wyróżnić można trzy rodzaje recyklingu. Odpady ponownie zastosowane są wykorzystywane w pierwotnej formie po niewielkiej obróbce, czego przykładem mogą być butelki zwrotne. Dalsze zastosowanie ma miejsce, jeżeli odpad znajduje nowe zastosowanie, jak dzieje się to w przypadku granulacji zużytych opon. Natomiast ponowne użytkowanie to odzyskanie przedmiotu w celu ponownego wprowadzenia go na rynek.
Recykling i nasza gospodarka
Dzięki recyklingowi osiągnąć można wiele ważnych celów, między innymi ograniczenie emisji szkodliwych substancji do przyrody i redukcja zużycia surowców naturalnych. Nic dziwnego, że jest to niezwykle ważny element gospodarki wysoko rozwiniętych krajów. Uważa się, że aktualnie odzysk opadów oraz rozwój odnawialnych źródeł energii to dwa najskuteczniejsze sposoby przyczyniające się do ochrony środowiska. Nacisk na to kładzie również Unia Europejska, według której śmieci mogą być swojego rodzaju odnawialnym źródłem surowców, które w dalszej perspektywie przyczynią się do oszczędności energii.
Recykling bioodpadów
Dużą część śmieci stanowią bioodpady. Są to głównie poszczególne frakcje organiczne z roślin lub resztek jedzenia, które każdego dnia powstają w naszych domach. Ich biodegradacja może odbywać się już w kuchni – w tym celu wykorzystuje się modne w ostatnim czasie plastikowe, hermetyczne kompostowniki. Na większą skalę w wyniku fermentacji bioodpadów można uzyskać między innymi paliwo do samochodu, biowęgiel, gaz syntezowy czy bioolej.
Jakie korzyści daje recykling?
W ostatnich latach kładzie się coraz większy nacisk na ochronę przyrody oraz przetwarzanie tworzyw sztucznych. Nie ulega wątpliwości, że recykling ma pozytywny wpływ na środowisko naturalne. Wśród jego najważniejszych korzyści można wymienić mniejsze wydobycie naturalnych złóż surowców, redukcję ilości odpadów na wysypiskach, ograniczenie emisji szkodliwych gazów oraz niebezpiecznych odpadów. Ponowne przetwarzanie surowców jest też mniej inwazyjne i tańsze niż ich wydobywanie.
Recykling to jeden ze skuteczniejszych sposobów dbania o nasze środowisko naturalne. Każdy może brać w nim udział, ponieważ jego najprostszą formą jest segregacja śmieci w miejscu pracy lub domu.
