Smog jest mieszaniną pyłów, gazów i powietrza – dlatego jego nazwa jest połączeniem angielskich słów „smoke”, czyli dym, oraz „fog” oznaczającego mgłę. W istocie można go uznać za sztuczną mgłę – czyli taką, która nie powstała na skutek naturalnych zjawisk atmosferycznych. Za jego powstawanie odpowiedzialne są nie tylko samochody, których zagęszczenie jest największe w dużych metropoliach, ale również fabryki i emitowane przez nie szkodliwe związki. Do jego powstania potrzebne są również określone warunki pogodowe czy ukształtowanie terenu – czego przykładem jest, chociażby miasto Kraków, w którym regularnie notowane są wysokie stężenia pyłów.

Skutki smogu dla człowieka

Oddychanie powietrzem, w którym zawieszone są cząsteczki szkodliwych pyłów (np. sadzy) oraz takie gazy jak tlenki węgla, azotu, siarki i węglowodory, nie pozostaje bez wpływu na zdrowie. Oprócz odczuwanego dyskomfortu można wymienić także długofalowe procesy o poważnym wpływie na zdrowie jak np. wystąpienie alergii i astmy oskrzelowej, zmiany nowotworowe, niewydolność oddechową, choroby układu krążenia i spadek odporności. Nie tylko oddychanie smogowym powietrzem jest szkodliwe, ale również spożywanie mięsa zwierząt narażonych na jego wpływ, czy roślin rosnących na obszarze, gdzie jest duże zanieczyszczenie. Składniki smogu oddziałują bowiem nie tylko na ludzi, ale również na otaczające nas środowisko.

Skutki smogu dla środowiska

Śmiało można powiedzieć, że smog wpływa na wszystkie organizmy żywe w obszarze swojego występowania. Wpływa nawet na warstwę ozonu, chroniącą nas przed promieniowaniem ultrafioletowym. Zaburza procesy fotosyntezy, leżące u podstaw rośnięcia roślin, a powstałe na jego skutek kwaśne deszcze sieją spustoszenie wśród upraw, wypalają lasy oraz zanieczyszczają ujęcia wody. Wyższe promieniowanie UVB w połączeniu z wyższymi temperaturami to niestety również zaburzone funkcjonowanie środowiska wodnego – m.in. fitoplanktonu, stanowiącego ważne ogniwo w wodnym łańcuchu pokarmowym. Dopiero od niedawna zaczyna się poświęcać temu zagadnieniu więcej uwagi, dlatego dokładne skutki smogu dla środowiska są stopniowo coraz lepiej poznane – jednak ujawniane informacje są coraz bardziej negatywne.

Smog – skutki są również ekonomiczne

Zastanawiając się nad tym, jakie są skutki smogu, nie sposób nie wspomnieć również o aspekcie ekonomicznym. Coraz liczniejsze choroby związane przede wszystkim z układem oddechowym oraz skrócenie przewidywanej długości życia kosztują państwa miliardy dolarów rocznie. Koszty opieki medycznej są coraz większym obciążeniem dla budżetów państw, dodatkowe wydatki uniemożliwiają także inwestowanie środków tam, gdzie mogłyby się przyczynić do generowania większego wzrostu gospodarczego. Ponadto kwaśne deszcze niszczą dachy i metalowe przedmioty, uprawy i dewastują środowisko wodne. Trudno jest zliczyć wszystkie negatywne skutki zanieczyszczenia powietrza, gdyż dopiero od niedawna temu zagadnieniu poświęca się więcej uwagi i zaczyna je dogłębniej analizować.

Niestety, pomimo iż wiele państw – szczególnie zachodnich – z powodzeniem ogranicza ilość smogu unoszącego się nad metropoliami, w naszym kraju problem ten wciąż narasta. Jednym z powodów takiego stanu rzeczy jest wciąż duża popularność pieców na paliwo stałe oraz wiek pojazdów poruszających się po naszych drogach.